Jumat, 18 Juli 2025

TV IRENG PUTIH

 [15/7 13.00] rudysugengp@gmail.com: _TV HITAM PUTIH_





Jejak awal televisi sebagai jendela dunia, yang tak hanya memancarkan informasi tapi juga mengikat warga kampung dalam kebersamaan. Ditambah pengumuman penting yang mengubah sejarah pendidikan Indonesia: pembangunan SD INPRES — di lahan yang justru diyakini sebagai tempat angker. Kini, mari kita abadikan semuanya  dengan suasana nostalgia, keheningan malam, dan ledakan harapan masa depan.


📖 TV Hitam Putih, Dunia dalam Berita, dan SD INPRES di Lahan Angker


Tahun 1972.

Hari Sabtu malam — malam yang paling ditunggu oleh anak-anak dan warga kampung Ngawas, Bratang, Menur, Semolo, Ngagel Jaya, dan Ngagel Madya.


Karena apa?


Karena malam itu adalah saat menonton TV bersama di Lapangan Koramil Bratang.



📺 TV Hitam Putih, Hiburan Rakyat


Televisi belum jadi barang rumah tangga.

Hanya satu dua orang kaya atau instansi pemerintah yang punya.

Tapi di Koramil Bratang, sebuah TV Hitam Putih ukuran 21 inci diletakkan di atas meja kayu tinggi, dikelilingi bangku panjang, tikar, dan… puluhan warga yang duduk lesehan dengan mata penuh takjub.


> “TV-nya pakai antena besi tinggi… kalau hujan petir, dibungkus karung goni.”


Acara dimulai pukul 19.00 dengan siaran TVRI Pusat, isinya campuran:


Berita kenegaraan,


Tayangan pendidikan,


Kadang sandiwara radio yang disulih suara.


Dan tentu saja, “Dunia Dalam Berita” pukul 21.00.


Malam itu, udara dingin.

Orang-orang berdatangan sambil bawa kerupuk dari Pak Tambir,

dan ubi rebus dari rumah.


🗑️ Melewati Tempat Sampah Menuju Tontonan


Tapi sebelum sampai ke lapangan…

warga harus melewati tempat pembuangan sampah besar,

yang kini dikenal sebagai Taman Flora.


Tempat itu gelap, bau, dan kadang ada anjing liar.

Tapi demi nonton TV? Semua dilalui.


> “Kalau lewat situ jangan nengok kiri, kata Ibu, nanti lihat penunggu…”


“Kadang ada suara ‘huhuhu’... padahal angin doang.”


Tapi malam itu semua rasa takut dikalahkan oleh rasa penasaran.


Karena ada isu: TV akan menyiarkan pengumuman penting dari Pemerintah.


🏫 Pengumuman Pendirian SD INPRES


Tepat pukul 21.15,

tayangan Dunia Dalam Berita menyampaikan:


> “Pemerintah akan membangun sekolah dasar baru di berbagai daerah, termasuk di Surabaya, melalui program SD INPRES…”


Warga hening.


Kemudian seorang petugas Koramil berkata lantang:


> “Ngawas termasuk yang akan dibangun SD INPRES. Lahannya… yang di sebelah timur tempat pembuangan sampah itu.”


Sontak warga saling pandang.


> “Lho, itu kan lahan angker, dulu katanya bekas pembuangan bayi zaman Jepang…”


“Nggak berani lewat malam-malam situ…”

“Tapi kalau buat sekolah… ya, semoga bisa ngusir hal-hal begituan.”


💡 Dari Lahan Angker Menjadi Cahaya Ilmu


Seiring waktu, proyek benar-benar dimulai.

Lahan dibersihkan, pagar bambu dipasang.

Beberapa warga membantu gotong royong.


Dan akhirnya, berdirilah .sekolah yang kelak akan dikenal sebagai SD INPRES Menur di Menur.


Dulu lahan itu gelap dan berbisik angin…

Kini setiap pagi, penuh tawa dan seragam putih merah.


Anak-anak yang dulu takut lewat tempat sampah,

kini berlari sambil bawa buku dan bekal.


Kata hati Prayitno di akhir :


"Malam itu, di depan TV hitam putih, aku tidak tahu betapa besar pengaruhnya terhadap hidupku dan anak-anak kampungku. Tapi kini, aku sadar: pengetahuan bisa mengusir rasa takut, dan cahaya dari layar itu akhirnya membangun sekolah di tanah yang dulu hanya dihuni sunyi."


Pak Prayitno, ini salah satu bab yang penuh nilai sejarah, pendidikan, dan simbol transformasi kampung. Dari tempat buangan menjadi tempat ilmu. Dari ketakutan jadi harapan.


Akhirnya SD Inpres (Sekolah Dasar Instruksi Presiden) mulai dibangun di Surabaya dan seluruh Indonesia pada tahun 1973 setelah dikeluarkannya Instruksi Presiden No. 10 Tahun 1973 tentang pembangunan Sekolah Dasar pada Pelita I.


 Program ini bertujuan untuk memperluas akses pendidikan dasar, terutama di daerah pedesaan dan perkotaan dengan penduduk berpenghasilan rendah. 


Sayang sekali hingga tahun 2025 di wilayah Ngagel Wasana, Ngagel Jaya Utara dan Selatan 

tidak pernah berdiri SD NEGERI.

[15/7 18.38] rudysugengp@gmail.com: _TV IRENG PUTIH_ 

 

 Tapak wiwiting TV dadi jendhela donya, kang ora mung mancarake informasi nanging uga nyancang bebrayan kampung jero kebersamaan. 

Ditambah wara-wara wigati kang ngowah sajarah pandhidhikan indonesia: pembangunan SD Inpres — ing lahan kang malah diyakini dadi papan wingit. 

Saiki, mangga awake dhewe abadikan sakabehe karo swasana nostalgia, keheningan wengi, lan ledakan pangajab masa ngarep. 

 

 📖 TV Ireng Putih, Donya jroning warta, lan SD inpres ing lahan wingit.

 

 Taun 1972. 

 Dina setu wengi — wengi kang paling dienteni dening bocah-bocah lan bebrayan kampung Ngawas, Bratang, Menur, Semolo, Ngagel jaya, lan Ngagel madya. 

 

Amarga apa? 

 

Amarga wengi iku yaiku wektu ndeleng TV bareng ing lapangan Koramil Bratang. 

 

 

 📺 TV Ireng Putih, Hiburan rakyat 

 

TV durung dadi barang rumah tangga. 

Mung siji rong wong sugih utawa instansi pamarentah kang nduwe. 

Nanging ing Koramil Bratang, siji  TV Ireng Putih, ukuran 21 inci didokoke ing dhuwuring meja kayu dhuwur, dikubengi bangku dawa, tikar, dan… puluhan bebrayan kang lungguh lesehan karo mripat kebak takjub. 

 

 > “TV-e Nganggo antena wesi duwur… yen udan bledhek, dibungkus karung goni.” 

 

Adicara diwiwiti jam 19.00 karo siyaran tvri pusat, isine  campuran: 

 

 Warta kenegaraan, 

 

 Tayangan pandhidhikan, 

 

Kadhang sandiwara utawa crita Nuswantoro.

 

Lan tamtu wae, “dunia jroning berita” jam 21.00. 

 

Wengi iku, udara adem. 

 wong-wong pada teka sinambi gawa kerupuk saka pak Tambir, 

 lan ubi godhog saka omah. 

 

 🗑️ Ngliwati panggonaning uwuh pinuju tontonan 

 

Nanging sadurunge teka menyang lapangan… 

 bebrayan kudu ngliwati panggonaning pembuangan uwuh gedhe, 

 kang saiki ditepang dadi Taman Flora. 

 

Papan iku peteng, ambu, lan kadhang ana asu liar. 

Nanging demi ndeleng TV, kabeh dilewati.

 

 > “Kalau liwat kono aja nengok kiwa, tembung ibu, mengko deleng penunggu…” 

 

 “Kadang ana swara ‘huhuhu’... padahal angin thok.” 

 

Nanging wengi iku kabeh raos wedi dikalahake dening raos penasaran. 

 

Amarga ana isu: TV arep menyiarkan wara-wara wigati saka pamarentah. 

 

 🏫 Wara-wara pendirian SD inpres 

 

 Pener jam 21.15, 

 tayangan donya jroning warta ngaturi: 

 

 > “Pemerintah arep mbangun sekolah dhasar anyar ing sawetara laladan, kalebu ing surabaya, liwat program SD inpres…” 

 

Bebrayan hening. 

 

Banjur siji  petugas Koramil ngomong lantang: 

 

 > “Ngawas kalebu kang arep diwangun SD Inpres. Lahannya… kang ing sawelah wetaning papan pembuangan uwuh iku.” 

 

Sontak bebrayan padha-padha pandhang. 

 

 > “Lho, iku kan lahan wingit, dhisik tembunge bekas pembuangan bayi jaman jepang…” 

 

 “Nggak wani liwat wengi-wengi ing kono…” 

 “Tapi yen gawe sekolah… ya, muga-muga bisa ngusir bab-bab mengkono.” 

 

 💡 Saka lahan wingit dadi cahya ilmu.

 

Kairing wayah, proyek bener-bener diwiwiti. 

Lahan diresiki, pager pring dipasang. 

Pira-pira bebrayan ngrewangi gotong royong. 

 

Lan pungkasane, ngadeg sekolah kang mengko arep ditepang dadi SD Inpres Menur Pumpungan V, ing Menur. 

 

Dhisik lahan iku peteng lan berbisik angin… 

Saiki saben esuk, kebak guyu lan seragam pethak abang. 

 

Bocah-bocah kang dhisik wedi liwat panggonaning uwuh, 

 saiki mlayu sinambi gawa buku lan sangu. 

 

Tembung ati prayitno ing akir : 

 

 "Wengi iku, ing ngarep TV ireng pethak, aku ora ngerti kaya kuwi gedhe pengaruhe karo uripku lan bocah-bocah kampungku. nanging saiki, aku eling: kawruh bisa ngusir raos wedi, lan cahya saka layar iku pungkasane mbangun sekolah ing lemah kang dhisik mung dipanggoni sunyi." 

 

Iki salah siji crita kang kebak biji sajarah, pandhidhikan, lan simbul transformasi kampung. saka papan buangan dadi panggonaning ilmu. saka wedi dadi pangajab. 

 

Pungkasane SD Inpres (sekolah dhasar Instruksi Presidhen) Suharto, wiwit diwangun ing surabaya lan saindenge indonesia ing taun 1973 sawise ditokake Instruksi Presidhen  No. 10  Taun 1973 ngenani pembangunan sekolah dhasar.

 

Program iki bertujuan kanggo njembarake akses pandhidhikan dhasar, utamane ing laladan padesan lan kutha karo pandhudhuk berpenghasilan endhep. 

 

Sayang banget nganti taun 2025 ing tlatah Ngagel Wasana, Ngagel Jaya lor lan kidul 

 ora tau ngadeg SD Inpres lan  negeri.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

62-75 Kisah Fiktif Mbedug

 [20/7 12.44] rudysugengp@gmail.com: Bab Mbedug Mulai 62 [20/7 12.44] rudysugengp@gmail.com: Lanjutan bab 62 Perjalanan bus ke Mbedug Kediri...