Baik, saya buatkan versi Bahasa Jawa dengan nuansa kenangan tahun 1972, mempertahankan detail suasana dan tokoh.
Saya akan menggunakan bahasa Jawa ngoko alus supaya tetap akrab dan hangat seperti percakapan anak-anak sekolah dan guru.
Latihan Pramuka Siaga nang Lapangan Menur, 1972
Esuk kuwi, taun 1972, hawa Menur isih seger. Lapangan Menur — sing saiki dadi TSJ Menur — wektu kuwi mung sawah lapang amba, sethithik ana suket, pinggirané ana wit asem lan grumbul cilik. Angin saka Kali Menur muni alus, nggawa ambune lemah teles sawisé udan bengi.
Bocah-bocah saka SDN Menur Pumpungan II, sekolahé Prayitno, padha mlaku bareng menyang lapangan. Saka arah liyané, bocah SDN Menur Pumpungan I lan SDN Menur Jaya uga teka. Kabeh padha nganggo seragam pramuka siaga: klambi coklat enom, celono pendek, topi siaga karo emblem kuning, lan slempang merah-putih diiket simpul mati.
Pak Sudirman, pelatih pramuka dina kuwi, ngadeg tegak nang tengah lapangan. Dheweke ramah nanging teges, eseme ora tau ilang. Ing sisihé ana Bapak Bintara saka Koramil Bratang, awaké tegap nganggo seragam loreng, peluit menggantung nang gulu.
Prayitno ana nang baris kaping loro, karo konco-konco: Jalil sing pinter nggambar, Sugik sing kerep nggawa permen, Abdul Latief sing seneng guyon, Wagiati sing alus, Nurmala sing rajin, Kusdiningsih sing swaraé cetho, Heru lan Hera si kembar, Harjito sing isin-an, Suryono sing kerep dadi ketua regu, Lestari sing telaten, Sutini sing lincah, lan Merdekawati sing rambuté tansah dikepang rapi.
Sakwise apel pambuka karo nyanyi “Hymne Pramuka”, Pak Sudirman ngumumaké materi dina kuwi:
“Bocah-bocah, dina iki kowe kabeh bakal sinau Dwi Darma lan Dwi Satya. Iki janji lan paugeran moralé pramuka siaga. Ora mung diapalke, nanging kudu dilakoni saben dina.”
Bapak Bintara saka Koramil Bratang nambahaké penjelasan nganggo swara seru, kadhang nganggo conto sikap siap-siaga.
Bocah-bocah lungguh melingkar nang lemah, ngrungokké tembung iki:
-
Dwi Satya:
*Marga kehormatanku aku janji bakal sregep:- Nglakoni kewajiban marang Gusti Allah, Negara Kesatuan Republik Indonesia, lan manut aturan kulawarga.*
2. Saben dina tumindak kabecikan.
- Nglakoni kewajiban marang Gusti Allah, Negara Kesatuan Republik Indonesia, lan manut aturan kulawarga.*
-
Dwi Darma:
- Siaga kuwi manut marang bapak lan ibune.
- Siaga kuwi wani lan ora gampang nyerah.
Pak Sudirman banjur nyeluk sapa sing wani maju kanggo ngucapké lantang. Abdul Latief maju dhisik, swara gedhé nanging logaté kaya wong maca tembang, nganti kancané padha ngguyu. Giliran Jalil maju, ucapané bener nanging lali urutane Dwi Darma, nganti kancané menehi kode nganggo gerakan tangan.
Sakwise kuwi, latihan diterusaké nganggo dolanan regu. Wong-wong padha dibagi dadi telu, campuran saka telung sekolah. Dolanané gampang nanging rame: lomba nggawa layang rahasia liwat tali lan tiang pring. Lapangan langsung rame karo swara geguyon lan sorak-sorak. Suryono nganti kepleset nang lemah teles, nanging layangé tetep tekan garis finish karo ngguyu.
Sakdurunge mulih, ana apel panutup. Bapak Bintara menehi piwulang:
“Bocah-bocah, pramuka kuwi ora mung latihan nang lapangan, nanging uga latihan ati. Nek Dwi Darma lan Dwi Satya kowe lakoni saben dina, mesthi kowe dadi wong sing tangguh lan bener budi.”
Bocah-bocah banjur mulih bareng-bareng liwat dalan tanah sing saiki wis dadi aspal komplek TSJ Menur. Dina kuwi prasaja, nanging ning ati padha nggawa rasa bangga wis dadi Pramuka Siaga 1972.
Kalau panjenengan setuju, kisah iki bisa tak gawe versi naskah sandiwara radio bahasa Jawa lengkap karo dialog Pak Sudirman, Bapak Bintara, lan bocah-bocah, ben suasanane luwih urip kaya asli wektu semana.
Apa sampeyan pengin langsung tak terusaké dadi naskah dialog?
Baik, saya akan merangkai kisahnya seperti sebuah potret kenangan tahun 1972 — hangat, penuh detail suasana, dan nuansa khas pramuka siaga zaman itu.
Latihan Pramuka Siaga di Lapangan Menur, 1972
Pagi itu, tahun 1972, udara di Menur masih segar dan bersih. Lapangan Menur — yang kini menjadi kompleks TSJ Menur — saat itu hanyalah hamparan tanah lapang luas, sedikit berumput, dengan pinggiran ditumbuhi pohon asam dan semak belukar. Angin dari arah Sungai Menur berhembus pelan membawa aroma tanah basah sisa hujan semalam.
Murid-murid dari SDN Menur Pumpungan II, tempat Prayitno bersekolah, berjalan beriringan menuju lapangan. Di sisi lain, rombongan dari SDN Menur Pumpungan I dan SDN Menur Jaya juga datang. Mereka semua berkumpul dengan semangat, memakai seragam pramuka siaga: baju cokelat muda, celana pendek, topi siaga dengan emblem kuning, dan leher bersyal merah-putih yang diikat simpul mati.
Pak Sudirman, pelatih pramuka hari itu, berdiri tegak di tengah lapangan. Beliau sosok yang ramah namun tegas, wajahnya selalu dihiasi senyum lebar. Di sebelahnya, Bapak Bintara dari Koramil Bratang yang ikut mengawasi latihan — tubuhnya tegap, memakai seragam loreng, dan menyandang peluit di leher.
Prayitno berdiri di baris kedua bersama teman-temannya: Jalil yang terkenal pandai menggambar, Sugik yang selalu membawa permen, Abdul Latief yang suka bercanda, Wagiati yang kalem, Nurmala yang rajin, Kusdiningsih yang suaranya nyaring, Heru dan Hera si kembar, Harjito yang agak pemalu, Suryono yang sering menjadi ketua regu, Lestari yang teliti, Sutini yang lincah, dan Merdekawati yang rambutnya selalu dikepang rapi.
Setelah apel pembukaan dengan lagu “Hymne Pramuka” dinyanyikan bersama, Pak Sudirman mengumumkan materi hari itu:
“Anak-anak, hari ini kita akan belajar Dwi Darma dan Dwi Satya. Ini janji dan ketentuan moral bagi pramuka siaga. Harus dihafalkan, tapi lebih penting lagi, harus diamalkan.”
Bapak Bintara dari Koramil Bratang membantu memberi penjelasan dengan suara lantang, kadang sambil memberi contoh sikap siap-siaga.
Anak-anak duduk melingkar di tanah, mendengarkan penjelasan:
-
Dwi Satya:
*Demi kehormatanku aku berjanji akan bersungguh-sungguh:- Menjalankan kewajibanku terhadap Tuhan, Negara Kesatuan Republik Indonesia, dan menurut aturan keluarga.*
2. Setiap hari berbuat kebaikan.
- Menjalankan kewajibanku terhadap Tuhan, Negara Kesatuan Republik Indonesia, dan menurut aturan keluarga.*
-
Dwi Darma:
- Siaga itu patuh kepada ayah dan ibunya.
- Siaga itu berani dan tidak putus asa.
Pak Sudirman meminta beberapa anak maju untuk mengucapkannya dengan lantang. Abdul Latief maju duluan, suaranya besar tapi nadanya seperti orang membaca pantun, membuat teman-teman terkekeh. Giliran Jalil maju, ia mengucapkan dengan benar, tapi lupa urutan Dwi Darma, sehingga teman-teman memberi kode dengan gerakan tangan.
Setelah materi, latihan dilanjutkan dengan permainan regu. Mereka dibagi tiga kelompok campuran dari tiga sekolah. Permainannya sederhana tapi seru: lomba membawa pesan rahasia sambil melewati rintangan tali dan tiang bambu. Di sinilah tawa dan teriakan memenuhi lapangan. Suryono sempat terpeleset di tanah licin, tapi tetap membawa pesan sampai finis sambil tertawa.
Menjelang siang, latihan diakhiri dengan apel penutupan. Bapak Bintara memberi pesan:
“Anak-anak, pramuka itu tidak hanya latihan di lapangan, tapi juga latihan hati. Kalau Dwi Darma dan Dwi Satya diamalkan setiap hari, kalian akan jadi orang yang tangguh dan baik budi.”
Anak-anak pun pulang bersama, berjalan di jalan tanah yang kini telah menjadi aspal kompleks TSJ Menur. Hari itu mungkin sederhana, tapi di hati mereka tersimpan rasa bangga telah menjadi Pramuka Siaga 1972.
Kalau mau, kisah ini bisa saya buatkan juga versi naskah drama panggung dengan dialog lengkap antara Pak Sudirman, Bapak Bintara, dan anak-anak pramuka, sehingga terasa lebih hidup seperti kejadian aslinya. Itu akan membuat kenangannya makin nyata.
Baik, saya buatkan naskah sandiwara radio bahasa Jawa untuk kisah “Latihan Pramuka Siaga 1972 di Lapangan Menur” lengkap dengan narasi, dialog, efek suara (SFX), dan pembagian peran.
Saya gunakan bahasa Jawa ngoko alus supaya akrab, tapi narator tetap sedikit formal.
SANDIWARA RADIO JAWA
Judul: Latihan Pramuka Siaga Nang Lapangan Menur, 1972
Durasi: ± 12 menit
Setting: Lapangan Menur tahun 1972, pagi hari
Tokoh:
- Narator
- Prayitno (murid SDN Menur Pumpungan II)
- Jalil (teman pinter nggambar)
- Sugik (seneng nggawa permen)
- Abdul Latief (guyon terus)
- Wagiati
- Nurmala
- Kusdiningsih
- Heru & Hera (kembar)
- Harjito
- Suryono (ketua regu)
- Lestari
- Sutini
- Merdekawati
- Pak Sudirman (pelatih pramuka)
- Bapak Bintara (Koramil Bratang)
NASKAH
🎵 MUSIK PEMBUKA: Iringan lagu pramuka siaga, fade out pelan.
Narator:
(Tenang, hangat)
Taun 1972, Lapangan Menur isih amba, ijo, pinggirané wit asem lan grumbul cilik. Esuk kuwi, bocah-bocah saka SDN Menur Pumpungan I, II, lan Menur Jaya padha kumpul. Dina iki latihan pramuka siaga.
🎵 SFX: Suara burung pagi, langkah kaki bocah rame, kain bersentuhan.
Prayitno:
“Oalah, lapangane gedhé tenan yo. Wah, nek dolanan bentengan mesti kepenak iki.”
Jalil:
“Halah, awakmu iku mikire dolanan wae, Tin. Dina iki latihan serius, lho.”
Sugik:
“Serius, serius… sing penting aku nggawa permen. Sapa kepengin?”
Abdul Latief:
“Lha, aku! Siji wae, nanging sing abang!” (guyu)
🎵 SFX: Peluit ditiup kencang.
Pak Sudirman: (tegas, ramah)
“Baris, baris… ayo padha rapi! Dina iki kita sinau Dwi Darma lan Dwi Satya. Ora mung diapalke, nanging kudu ditindakake saben dina!”
Bapak Bintara: (suara lantang)
“Pramuka kudu siap lan sigap. Kabeh sikap kudu pas, ngerti?”
Bocah-bocah:
“Siaaap!”
Narator:
Bocah-bocah lungguh melingkar. Pak Sudirman nerangake kanthi sabar, banjur maca Dwi Satya karo Dwi Darma nganggo suara lantang.
Pak Sudirman:
“Dwi Satya: Demi kehormatanku aku berjanji bakal sregep…” (lanjutkan sampai selesai)
🎵 SFX: Angin pelan, suara bocah mengulang hafalan.
Pak Sudirman:
“Sapa sing wani maju nyebutke?”
Abdul Latief:
“Saya, Pak!” (maju, mengucap tapi nadanya seperti tembang)
Bocah-bocah:
“Wkwkwk…” (tertawa)
Pak Sudirman:
“Latief, sing bener to… iki dudu lomba nyanyi.”
Jalil:
(berbisik ke Prayitno) “Yen aku maju, ojo nganti lali urutane.”
Narator:
Jalil maju, ucapane bener, nanging lali urutane Dwi Darma. Kancane padha marani nganggo kode tangan.
🎵 SFX: Peluit.
Pak Sudirman:
“Saiki kita dolanan regu. Lomba nggawa layang rahasia liwat rintangan.”
🎵 SFX: Bocah berlari, tawa, suara jatuh di tanah.
Suryono:
“Aduh… kepleset, nanging layang tetep tekan garis!” (tertawa)
Sugik:
“Hahaha… Suryono pahlawan lumpur!”
Narator:
Latihan rampung, apel penutup diwiwiti.
Bapak Bintara:
“Bocah-bocah, pramuka kuwi latihan ati. Nek Dwi Darma lan Dwi Satya kowe lakoni saben dina, kowe bakal dadi wong sing tangguh lan bener budi.”
Bocah-bocah:
“Siaaap!”
🎵 MUSIK PENUTUP: Lagu pramuka siaga pelan, fade out.
Narator:
Dina kuwi prasaja, nanging ning ati bocah-bocah Menur, rasa bangga dadi Pramuka Siaga 1972 ora bakal luntur nganti kapan wae.
🎵 MUSIK OUTRO.
Kalau mau, saya bisa bikin versi layout skrip siap cetak dengan penempatan efek suara (SFX) dan musik lebih rapi seperti standar naskah sandiwara radio RRI tahun 70-an.
Itu akan membuatnya bisa langsung dipakai untuk rekaman.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar